گرافیک

گرافیک در معنای لغت به معنی ترسیم و نگارش است.

گرافیک در دو مفهوم قدیم (سنتی) و جدید (نوین) متمایز می‌گردد که در مرز بین این دو پدیده چاپ قرار دارد.

منظور از چاپ انواع و اقسام چاپ است. گرافیک (قدیم) یا همان سنتی شامل خطاطی، نقاشی دو بعدی، کنده‌کاری می‌باشد که بیشترین شکل آن در آرایش کتابهاست که محصول کار نقاش، خوشنویس، تذهیب کار و جلدساز می‌باشد.
و اما گرافیک (نوین) یا مدرن علاوه بر کتاب‌آرایی در قسمت تبلیغات تجارتی، اعلانات دیواری، مطبوعاتی و نشان‌ها (لوگوها) می‌باشد و حتی در سینما و تلویزیون هم کاربرد دارد. مثل عنوان‌بندی فیلم و تصاویر متحرک طراحی شده. هنر گرافیک نوین با  مسائل  ارتباط‌  محیطی  نیز ارتباط دارد، پس این هنر علاوه بر خط و رنگ، به عناصر بصری دیگری چون حجم و نور کمک می‌گیرد.

نخستین کارکرد طراحی گرافیک

طراحی گرافیک معرفی یا شناسایی است. گفتن این که یک چیز چیست؟ یا متعلق به کجاست؟

مانند علائم ساختمانی، تابلو، برچسب روی بسته‌بندی‌ها و غیره

کارکرد دوم طراحی گرافیک

در اصطلاح حرفه‌ای (( طراحی اطلاعات )) شناخته می‌شود، در زمینه‌ی اطلاع‌رسانی و آموزش است و رابطه‌ی یک چیز را با یک چیز دیگر از نظر جهت، موقعیت و مقیاس، مشخص می‌سازد، مانند نقشه و نمودار.

کارکرد سوم طراحی گرافیک

متمایزتر از این دو کارکرد است. یعنی نمایش و تبلیغ  پوستر و آگهی  که به قصد جلب توجه مخاطب و ماندگار کردن پیام است.

هنر، بصری نبود و کلام نیز در آن نقش مؤثری دارد. طراحی گرافیک در برگیرنده‌ی نوعی زبان با دستور نامعین و با الفبایی پیوسته در حال گسترش است.

طراحی گرافیک در ایران

موضوع مهم در طراحی گرافیک، وسعت اثر‌گذاری در مخاطب است. میزان تأثیر‌گذاری چه در ابعاد کوچک: مثل فروش کالا و چه در ابعاد بزرگ: مثل مقبول جلوه‌ دادن یک سازمان بین‌المللی، نه تنها به محتوا بلکه به کیفیت کار طراح گرافیک آن بستگی مستقیم دارد. 

با شناخت صحیح بازارهای جهانی و ضوابط حاکم بر آن‌ها، کشور ما نیز می‌تواند به گروه‌های صادر‌کنندگان طراحی گرافیک بپیوندد و از این طریق، در‌آمدی ارزی تأمین نماید.

سابقه در ایران

طراحی و هنر گرافیک ایران به دلیل نیاز به تحول، دچار دگرگونی مثبتی شد.

اما این دگرگونی سال‌ها طول کشید تا در اواسط دوره‌ رضا شاه، به مدد دو تن به نام‌های فردریک بالبرگ سوئدی و موشخ سروری ارمنی شروع به شکل گرفتن نمود. از کارهای تالبرگ، آرم راه آهن ایران و آرم سابق روزنامه‌ی اطّلاعات است.

گرافیک مدرن ایران با کوشش‌های این دو و بعد با تلاش طراحان ایرانی نسل‌ها بعد از آن در جامعه، مطرح و شناخته شد و حضوری مستقل پیدا کرد. پیش از آن، هنر گرافیک در زمینه‌هایی چون طراحی فرش، کاشی، پارچه، نقوش سفال‌ها، تصویر‌گری و تحریر کتب و غیره موجود بودند.

از دوره‌ قاجار، با جدی شدن مسئله‌ی چاپ، طراحی و گرافیک نیز حضور مشخص‌تری یافت. فنون و نقوش سنّتی طراحی، توسط نقّاشان در زمینه‌های جدید به کار برده شد. اما به دلیل عدم آشنایی با فنون جدید در این حرفه، تحول لازم به وجود نیامد. به همین علت در طراحی هیچ سبک، مکتب یا شیوه‌ی نویی به وجود نیامد.

چند سال بعد با گشایش دانشکده‌ی هنرهای زیبا و فعالیت کسانی چون محمد بهرامی در اواسط دوران محمدرضا شاه، گرافیک به دست هنرمندان ایرانی، جان تازه‌ای گرفت. از اواخر دهه‌ی سی و اوایل دهه‌ی چهل، حرکتی جدید در رجوع دوباره به نقوش و گنجینه بی‌همانند طراحی ایران شد.

امروزه با پیشرفت هنر گرافیک و گستردگی کاربرد آن شاخه‌های متعددی از قبیل تصویرسازی، پوستر، طراحی آرم و نشانه، صفحه‌آرایی، طراحی حروف و بسته‌بندی که ازهم متمایز هستند را دربر می‌گیرد. همه این‌ها در مفهوم عمومی گرافیک، جای دارند.

شاخه‌های طراحی گرافیک

• تصویر‌سازی
• آرم، نماد، نشانه ( علائم تجاری )
• صفحه‌آرایی
• طراحی حروف
• پوستر
•  لیتو‌گرافی